Jak NBP Walczy z Inflacją? Główne Narzędzia Banku Centralnego
Narodowy Bank Polski (NBP), poprzez Radę Polityki Pieniężnej (RPP), odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu stabilności cen. Jego głównym zadaniem jest walka z nadmierną inflacją. Oto, jak to robi.
Cel Inflacyjny NBP
Podnoszenie Stóp Procentowych
To podstawowe i najczęściej używane narzędzie. Wyższe stopy procentowe sprawiają, że kredyty są droższe, co zniechęca do pożyczania i wydawania pieniędzy. Jednocześnie rośnie oprocentowanie lokat, co zachęca do oszczędzania. Mniejszy popyt w gospodarce pomaga wyhamować wzrost cen.
Operacje Otwartego Rynku
NBP może sprzedawać lub kupować papiery wartościowe (np. bony pieniężne) od banków komercyjnych. Sprzedając je, 'ściąga' pieniądze z rynku, ograniczając podaż pieniądza i hamując inflację. Kupując je, dostarcza płynności do sektora bankowego.
Stopa Rezerwy Obowiązkowej
NBP może nakazać bankom komercyjnym, aby trzymały większą część depozytów jako rezerwę, zamiast przeznaczać je na kredyty. Podniesienie stopy rezerwy obowiązkowej ogranicza akcję kredytową i ilość pieniądza w obiegu.
Komunikacja i Interwencje
Jasne komunikowanie przez NBP swoich zamiarów (tzw. 'forward guidance') wpływa na oczekiwania inflacyjne firm i konsumentów. W skrajnych przypadkach NBP może też interweniować na rynku walutowym, by stabilizować kurs złotego, co ma wpływ na ceny dóbr importowanych.
Dylemat: Inflacja vs. Wzrost Gospodarczy
Walka z inflacją często odbywa się kosztem spowolnienia gospodarki. Wyższe stopy procentowe oznaczają droższy kredyt dla firm na inwestycje i dla konsumentów na zakupy. Dlatego NBP musi nieustannie balansować między swoim celem inflacyjnym a dbaniem o stabilny rozwój gospodarczy kraju.